Charlie Hunnam schittert als de echte Britse ontdekkingsreiziger wiens zoektocht naar El Dorado een roekeloze obsessie werd
★ ★ ★
Vergeet de bombast van Indiana Jones-films, dit is een rustige tocht door de Amazone-jungle, waarbij Sons of Anarchy-ster Charlie Hunnam zijn accent ernstig afknipt om de echte Britse ontdekkingsreiziger Percy Fawcett te spelen.
Aan het begin van de 20e eeuw leidde hij een reeks expedities met als doel bewijs te vinden van een oude beschaving, een reis vol intriges en evenveel frustratie.
Hoewel hij nobel is in het nastreven van kennis, wordt Fawcett gehinderd door afstandelijkheid en aanvaardt hij kalm de kloof die groeit tussen hem en zijn jonge gezin wanneer hij jarenlang verdwijnt. Het was oorspronkelijk de bedoeling dat Benedict Cumberbatch de hoofdrol zou spelen, en hij had Fawcett misschien meer voorsprong kunnen geven, voor wie opoffering geleidelijk een destructieve fixatie wordt, terwijl Hunnam hem met een flauw soort vastberadenheid speelt.
Robert Pattinson voegt kleur toe als zijn rechterhand, Henry Costin, met baard en bril, die er altijd uitziet alsof hij een kater van zich af probeert te schudden – verre van het tieneridool dat de hartslag in de Twilight-films deed sneller kloppen. De missie van het paar, zoals uiteengezet door de Royal Geographical Society, is het in kaart brengen van de grens tussen Bolivia en Brazilië, waar lokale conflicten de Britse belangen in het gebied (namelijk rubberplantages) bedreigen. Maar Fawcett wil terugkeren vanwege bewijsmateriaal dat hij vindt (gravures en fragmenten van aardewerk) die lokale verhalen over een verloren beschaving ondersteunen.
Velen bij de RGS zullen het idee niet koesteren dat wilden boven hun stand worden verheven, of geloof hechten aan de mythe van El Dorado, maar Fawcett heeft net genoeg steun om herhaalde reizen te maken, die allemaal uit hun koers worden gezet door vijandige stammen, ziekten en groeiende vermoeidheid. De lucht voelt zwaar aan van gevaar, vochtigheid en pest, en een scène waarin de mannen worden vermaakt door kannibalen is bijzonder opvallend: de overblijfselen van het diner smeulen nog boven een vuur. Net zoals stilstaan het afgemeten antwoord van Fawcett hierop is, waarbij de zoektocht naar kennis boven alle gevoeligheden wordt gesteld.
Ondertussen slikt Sienna Miller veel wrok als zijn vrouw, die met heel haar hart gelooft in wat haar man probeert te doen, ondanks de spot waarmee hij wordt geconfronteerd. Ze brengt de broodnodige moed in een overigens zakelijk verslag van Fawcetts leven. Er zit ook vuur in de buik van hun oudste zoon (Tom Holland), die een duidelijk verlatingscomplex heeft. Fawcett komt er echter lichtelijk vanaf, met slechts licht op de proef gestelde banden en geliefden die over het algemeen instemmen met zijn rechtvaardige rechtvaardigingen over de manier waarop de mensheid zal profiteren van het blootleggen van de Stad Z.
Pas wanneer Fawcetts trouwste bondgenoot, Costin, twijfels uit over hun voortdurende inspanningen om Z te vinden, ontstaat er enige spanning in het vaak losse en onstuimige plot. De zaden van zijn ontevredenheid worden echter niet vroeg genoeg gezaaid, waardoor het een gemiste kans is om Fawcett te presenteren zoals anderen hem zagen – niet per se nobel, misschien zelfs gek. Zijn eerste reis wordt immers ingegeven door de behoefte om de sociale status van zijn gezin te verbeteren, en maar al te vaak worden de levens van zijn mannen in gevaar gebracht.
Het is bioloog en ontdekkingsreiziger James Murray (Angus MacFadyen) die de slechterik van het stuk is geworden, aanvankelijk omdat hij geen gelijke tred kon houden en vervolgens werd beschuldigd van het stelen van rantsoenen. Maar het is bepaald geen afgerond beeld – slechts één stap verwijderd van het snorrenkwaad.
Schrijver/regisseur James Gray (We Own the Night) levert over het geheel genomen een zeer ingetogen film af, tot en met de vervaagde beelden toe, maar de hardnekkigheid van Fawcett wekt een soort morbide fascinatie op voor hoe ver hij bereid is te gaan om zijn theorie te bewijzen. . Een toenemend gevoel van naderend onheil doemt op, maar wanneer het moment eindelijk aanbreekt, laat Gray de kans voorbijgaan om Fawcett zichzelf eindelijk in de spiegel te laten kijken en te vragen: 'Waar was dit allemaal voor?'
Natuurlijk zou Fawcett na zijn dood in het gelijk worden gesteld met verschillende ontdekkingen die zijn gedaan om het bestaan van een geavanceerde beschaving te bewijzen, maar hier betreft de meer prikkelende vraag – die je meesleept maar onbeantwoord blijft – de psychologische gesteldheid van dit unieke individu.
The Lost City of Z is vrijdag 24 maart in de bioscopen
Bestel uw exemplaar van de Gids voor Films 2017